آداب "مشتیگری" از قدیم به عنوان یک فرهنگ جوانمردی و مرام در میان مردم ایران، به ویژه در محلههای سنتی تهران و شهرهای دیگر، شناخته شده است. این مرام بیشتر بر پایه احترام، مردانگی، کمک به دیگران و پایبندی به اصول اخلاقی بنا شده است. برخی از اصول آداب مشتیگری شامل موارد زیر میشود:
حرف یکی، عمل یکی: یک مشتی همیشه به قول و قرارش پایبند است. اگر وعدهای بدهد، حتماً به آن عمل میکند.
احترام به بزرگترها و ضعیفترها: مشتیها همیشه به بزرگترها احترام میگذارند و هوای ضعیفترها، یتیمان و نیازمندان را دارند.
دستگیری از دیگران: کمک کردن به کسی که نیازمند است، چه از لحاظ مالی و چه روحی، از اصول کلیدی مشتیگری است.
راستگویی و صداقت: مشتیها اهل دروغ و کلک نیستند و همیشه راست میگویند، حتی اگر به ضررشان باشد.
غیرت و مردانگی: دفاع از حرمت خود و خانواده، و در عین حال احترام به حرمت دیگران از صفات بارز مشتیهاست.
مهماننوازی: یک مشتی همیشه دستش برای پذیرایی و کمک به مهمان باز است.
قناعت و عزت نفس: مشتی هرگز دنبال مال دیگران نیست و با عزت نفس زندگی میکند.
بخشندگی و گذشت: در اختلافات و درگیریها، مشتیها به جای خشونت، گذشت و بخشش را ترجیح میدهند.
دوری از ریاکاری و خودنمایی: آنچه انجام میدهند، برای رضای خداست نه نمایش به دیگران.
این مرام و رفتار در فرهنگ ایرانی، نوعی شخصیتسازی مبتنی بر ارزشهای اخلاقی است که همچنان جایگاه خود را در بین برخی از افراد حفظ کرده است.